Suriye’nin Geleceği Üzerine 5 Senaryo
KOCAV Divan Sohbetlerinin 10 Ocak 2025 tarihinde Hacı Arif Bey Konağı’nda gerçekleştirilen programının post sahibi İbn Haldun Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi İbrahim Vehbi Baysan oldu. “Suriye’nin Geleceği Üzerine Beş Senaryo” başlığı altında gerçekleşen sohbette Baysan, Suriye meselesine dair önemli analizler yaptı ve bölgenin geleceğine dair senaryoları değerlendirdi.
Tarih ve Coğrafyanın Işığında Suriye
Sohbetin başında Orta Doğu’da yaşanan siyasi değişimleri anlamak için tarihsel bir bağlam kurmanın önemine değinen Baysan, Tunus’taki halk hareketinin beklenmedik bir şekilde Orta Doğu’yu etkileyen bir dalgaya dönüştüğünü hatırlattı. Mısır ve Libya’daki benzer değişimlerin olduğunu “Halk devrimleri düzensiz hareketlerdir. Halkın öncelikli ihtiyacı rejimden kurtulmaktır, ancak genellikle ikinci bir planları yoktur.” sözleriyle belirtti.
Baysan, Suriye için beş temel senaryo öne sürdü. “Silah seyahat etmeyi sever” diyerek Libya’dan yayılan silahların bölgedeki diğer ülkeler için de risk taşıdığını ve Suriye’de benzer bir senaryonun yaşanabileceğini belirtti. Bir diğer olası senaryo ise Suriye içinde bir askeri darbenin gerçekleşmesiydi. Bu gelişmenin Suriye içinde yeni iç dinamikleri tetikleyebileceğine dikkat çekti. Baysan’ın dile getirdiği üçüncü senaryo, demokratikleşme süreciydi. Ancak “Demokrasi, bölgede pek de istenen bir senaryo değildir.” diyerek bu senaryonun da tartışmaya açık olduğunun altını çizdi. HTŞ gibi silahlı grupların Suriye’yi baskıcı bir rejim altında yeniden şekillendirmesini dördüncü senaryo olarak belirtti. Ancak Baysan bu senaryonun da bölgesel çıkar hesaplarına bağlı olarak şekilleneceğini vurguladı. Son olarak beşinci senaryo, Suriye’nin toprak bütünlüğünü kaybederek otonom bölgelerin oluşması ve devletçiklere bölünmüş bir yapının ortaya çıkmasıydı. Bu durumun PYD/YPG gibi yapıların bölge dengeleri ve Türkiye açısından kritik bir sorun teşkil ettiğini dile getirdi.
Vehbi Baysan, Suriye’nin 51 yıllık Baas rejiminin yıkılmasının ardından bir belirsizlik içinde olduğunu vurgulayarak, öne sürülen senaryoların her birinin Suriye’nin ne kadar kırılgan bir süreçten geçtiğini gösterdiğini belirtti. Sohbet, katılımcılarla gerçekleştirilen soru-cevap faslının ardından fotoğraf çekimi ile tamamlandı.
Hazırlayan: Yusuf TANRIVERDİ (Gelişme 2)
