11 Kasım 2024

Yapay Zekâyla Değişen Dünyamız

Kurum içi eğitim olarak düzenlenen KOCAV Dergi Sohbetleri’nde, KOCAV Bülteni Danışma Kurulu üyesi ve Rengâhenk dergisi köşe yazarı Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Hukuk Fakültesi Arş. Gör. Esra Gültekin bizlerleydi. Google Meet üzerinden 17 Nisan günü gerçekleşen buluşmada, insanlığın gündeminde önemli bir yere sahip olan “yapay zekâ” üzerine bir sohbet gerçekleştirildi. KOCAV Bülteni ve Rengâhenk dergisi üyelerinin katılımıyla gerçekleşen sohbet, dinleyicilerin katılımları ve tecrübe aktarımıyla ufuk açıcıydı.

Geçmişe Dönmeye Ne Kadar Hazırız?

Geleceğe dair fikirlerin oluşturduğu karamsarlık ortamına karşın geçmişe dönmeye ne kadar hazır olunduğuna dair bir soruyla başlayan sohbet, günümüzde yaşanan değişimlerin etkisini anlamamız amacıyla yapılan varsayımlarla devam etti. Salgın sürecinin tarihte bir ilk olmamasına değinilerek bu süreçte böylesi toplantıların gerçekleştirilebiliyor olmasına vurgu yapıldı. Geçmiş tarihlerde bugün hayatımızın bir parçası olmuş olan birçok unsurdan uzak kalacağımızı belirten Arş. Gör. Gültekin, geçmişte yaşanacak benzeri bir durumda sosyal medyanın ve diğer medya kanallarının bulunmamasının oluşturacağı etkiyi tartıştı. Ulaşım, mimari, teknoloji gibi birçok alanda yaşanan değişimlerin hayatımızda kattığı olumlu yönler paylaşıldı.

Yapay Zekânın Gelişimi ve Gelecek

Yaşanan gelişmelere dair yapılacak açıklamaların büyük bir titizlikle yapılması gerektiğini vurgulayan Arş. Gör.  Gültekin, makine sistemleri ve yapay zekâya dair bilgilerin kullanımına değinerek verilerin kullanımı, deneyim ve istatistik bilgilerinin önemi üzerinde durdu. Bunların sonucunda yeniliklerin ortaya çıktığını ve yapay zekânın iş üretme hızı, yorulmaması, iş gücünden tasarrufun sağlanması gibi etkilerinin önemli olduğunu açıkladı. Yaklaşımların geliştirilmesinde etkili olması için yapay zekânın sonucunda dört farklı grubun ortaya çıktığına temas edilerek bunların verilen işleri yapan yazılımlar, sanal asistanlık, robotlar ve öz farkındalığı olan robotlar olduğu belirtildi. Robotlar ve öz farkındalığı olan robotlarla ilgili yaşanan gelişmelerin soru işaretleri doğurduğu vurgulandı.

İnsansız Bir Gelecek!

Gündelik hayatta sadece görevleri olan işleri yapan robotların beraberinde geliştirilen öz farkındalığı olan robotlar başlığının insanların kafasını karıştırdığı belirtildi. Elde ettiği verileri işleyen ve geliştiren robotların gelecekte bir insandan daha güçlü bir hafıza ve hızda sosyal hayatta yer almasının oluşturabileceği ütopyalar ve distopyalar üzerine varsayımlar yapılıp örnekler sunuldu. Şiir yazan, satranç müsabakasında Kasparov’u yenen, İngiltere’de basit yargılamalarda yüzde doksan doğru kararlar veren yapay zekâ sistemleri ve aile kurmak istediğini beyan eden bir robot olan Sofia’nın örnekleri paylaşıldı. Gelecekte robotların insanlar kadar sosyal hayata katılması ve insana özgü nitelikleri taşıma iddiasında olması olasılığı tartışılarak gelecekte insanların yerini robotların almasının ihtimalleri üzerinde duruldu. Şu anda geliştirilen anlayışların ötesinde, insanlık tarihinde yaşanan tüm değişimlerin kendi dönemlerinde uyandırdığı etkiyi tartışmak gerekliliğini vurgulayan Arş. Gör. Gültekin, robotların ve yapay zekâların sahip oldukları verilerin insanlar tarafından üretilmiş olduğunu ve böylesi değişimlerin yeni iş alanlarını başlatması ihtimalinin olduğunu da vurguladı.

Hukuki anlamda kişilik ayrımından söz eden Arş. Gör. Gültekin, bir robota vatandaşlık verilmesi ya da robotların insan gibi değerlendirilmesi hususunda yaşanan gelişmelerin aceleci kararlar olduğunu aktardı. Robotların sunmuş olduğu hatalı sonuçları göz ardı etmeden ve aynı zamanda hayatımıza sunmuş olduğu olumlu etkileri yok saymadan bu meseleye yaklaşmanın gerektiğini belirterek, yapılan yorumların şu an için mutlak bir doğruluğunun ya da yanlışlığının olamayacağını söyledi. Tüketim toplumunda üretilen fikirlerin tarafsızlığı ve devlet denetimlerinin incelenmesi gerekliliğini vurgulayarak, tecrübe edilen süreçte karamsar ya da iyimser olmaktan ziyade fikir sahibi olmanın kıymetli olduğunu belirtti. İnsanın sahip olduğu sinir ağlarının algoritmasının bir sır olmasının da insanın geçmişte ve bugün olduğu gibi gelecekte de bir yerinin olacağını düşünmemizi sağladı.

Hazırlayan:

Burhan Kerem ÖZDEMİR (İhtisas 2)