Divan Sohbetleri’nin post sahibi Dr. Öğretim Üyesi Necmettin Özmen’in konuğu İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Saçkesenidi. Bosna Hersek’te üç yıldan fazla yaşamış ve Türkçe eğitimi vermiş olan Dr. Öğr. Üyesi Saçkesen, bu sürede edindiği bilgi ve tecrübelerini misafirlerle paylaştı.
Bosna Hersek’in Bugünü
Dr. Öğr. Üyesi Saçkesen,Bosna Hersek’teki günümüz siyasi durumunu şu sözlerii ile özetledi:“Bosna bizim için önemli bir coğrafya. 1995’te imzalanan DaytonAntlaşması ülkeyi üçe bölmüş durumda. Coğrafyada, Sırplar, Hırvatlar ve Boşnaklar bir arada yaşıyor. Federasyonda Temsilciler Meclisi’nde 42 milletvekili var: 14’ü Boşnak, 14’ü Sırp, 14’ü Hırvat. Antlaşmaya göre cumhurbaşkanı da üç tanedir ve sırasıyla herkes devlet idaresini eline alır. Bir yasa çıkacağı zaman başkanlardan biri ret verirse yasa kabul edilmez. Herkesin ayrı okulu vardır. Saraybosna’da ilçeden ilçeye kullanılan alfabe de değişebilir. Herkes belirli bölgelerde yaşadığı için örneğin Sırpların yaşadığı bölgeye girdiğinizde ‘Sırp Cumhuriyeti’ne Hoş Geldiniz’ yazısı görürsünüz. Müslümanlar yoğundur. Sırplar Ortodoks’tur, Hırvatlar da Katolik. Hırvatlar, Vatikan ve Almanya’dan yardım aldıkları için mecliste daha güçlüdürler.”
Kasabalarda ve köylerde Türkiye sevgisinin çok fazla olduğunu, Hırvat olup da Türkçe bilip konuşanların olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Saçkesen, ülkede ana dili Türkçe olan kişi sayısının çok az olduğunu ancak şehrin her yerinde Türkçeye dair kelimelere rastlayabileceğini söyledi.
Bosna Hersek’te Türkçe Eğitimi
Dr. Öğr. Üyesi Saçkesen ülkedeki Türkçe bilgisi hakkında şu bilgileri aktardı: hakkında “Boşnakların Türkçeye olan ilgisi Türk dizilerinin sıkça izlenmesinden kaynaklanıyor. Halk edebiyatı ürünlerinde Türk edebiyatıyla çok benzerlik yok. Türk masallarının tesirlerinden de çok fazla söz edemiyoruz. Sosyal hayatta, şiirlerde, şarkılarda Türkçe kelimelere rastlayabiliyoruz. Sofra kültürlerinde çok fazla Türkçe kelime var: Börek, baklava, bamya, dolma, tabak gibi. Boşnak dilinde cinsiyet vardır. Çok fazla kural ve istisna vardır. Öğrenciler Türkçe öğrenirken -ö, -ü gibi sesleri telaffuz etmekte zorlanıyorlardı. Türkçe, Bosna Hersek’te Almanca’dan sonra en çok öğrenilen ikinci dil olmuştu ve başarısız öğrencim çok azdı.”
Yunus Emre Enstitüsü projesiyle altı kantonda toplam 150 okulda,8 bin öğrencinin, 70’e yakın personel aracılığıyla Türkçe öğrendiğini belirten Dr. Öğr. ÜyesiSaçkesen, Bosna Hersek’te Türkoloji okullarından mezun olanların da bu projede çalıştıklarını ifade etti. “Saraybosna Üniversitesi’nde ilk açılan bölüm Şarkiyat Enstitüsü’dür. Her sene 40 öğrenci alır;eğitim süresi beş yıldır. Diğer birkaç üniversitede de Türkoloji bölümü açılmıştır. Yeni-eski Türk edebiyatı, Osmanlı Türkçesi dersleri verilir. Yerel hocalar ve Türkiye’den görevlendirmeyle giden hocalar vardır.”
Hocamız yoğun bir soru cevap faslındın ardından sohbeti sona erdirdi.
Hazırlayan: Sümeyye ÖRNEK (İhtisas 2)
