“Orta Doğu Eskisi Gibi Olmayacak”
KOCAV Divan Sohbetleri’nin 23 Aralık 2022tarihindeki konuğu İbn Haldun Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vehbi Baysan oldu. Doç. Dr. Baysan, bu haftaki Divan Sohbeti’nin konusunu “Arap Baharı ve Sonrasında Günümüze Kadar Olan Değişimler” olarak belirledi.
“Arap Baharı Sürpriz Değildi”
Dinleyicilerin sorularını alarak sohbete başlayan Doç. Dr. Baysan, Arap Baharı’nın nasıl ve nerede başladığını, bunun sonucu olarak Orta Doğu’da taşların yerinden oynadığını ve karşımızda bir daha eski Orta Doğu’nun olmayacağını ifade etti. Konuşmasına Arap Baharı’nın Tunus, Libya, Mısır, Umman Sultanlığı, Bahreyn Krallığı gibi ülkelerde ne gibi olaylara yol açtığını ve bunun sonucunda artan ölümlerin ülkeleri geri dönülmez bir iç savaşa sürükleyebildiğini anlatarak devam etti.
Doç. Dr. Baysan yakın dönem olayları hakkında detaylı bilgiler verdi: “1979’da İran İslam devrimi oldu, Irak’ta darbe oldu, 8-10 yıl boyunca savaş sürdü. Orta Doğu’yla ilgili çeşitli senaryolar yazılırken Arap Baharı oldu ama bu bir sürpriz değildi. Arap Baharı dediğimiz olayın en büyük tetikçisi iklim değişikliği ve global anlamda ürünlerin fiyatlarının artmasıydı.”O dönemlerde karışmayan ülkenin kalmadığını ve Tunus’ta başlayan gösterileri şaşkınlıkla izlediklerini söyledi.
“Orta Doğu Üzerine Akademik Çalışmalar Yetersiz”
Doç. Dr. Baysan, Doğu Akdeniz bölgesinin önemi ve Libya ile ilişkilerimizin bir bütün olarak incelemenin faydalı olacağını vurguladı. Bir yandan Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki deniz sınırındaki varlığı ve dolayısıyla kara sınırlarının güvenliği bir yandan da bölgesel hâkimiyet açısından Libya ile ortak tarihin getirdiği sorumluluk yaşanılanların önemini gün yüzüne çıkarmaktadır diyerek konuyu özetledi.
Doç. Dr. Baysan, Mısır’daki gelişmeleri de Muhammed Mursi yönetiminden başlayarak darbe sonrası başa geçen Sisi sürecine kadar değerlendirdi. Darbenin sebeplerini sıralayarak bugün gelinen noktadaki yaşanan sıkıntıları aktardı.
Katılımcıların sorularını yanıtlayarak sohbeti ilerletenDoç. Dr. Baysan, iç savaşa girmeden önce Suriye ile olan iyi ilişkilerin Türkiye’nin güney bölgelerini kalkındırdığını ve iç savaş sonrasında Türkiye’nin bir seçim daha yapmak zorunda kaldığına değindi. Türkiye’nin Orta Doğu’da Suriye ile yaklaşık 900 km, Irak ile 400 km, İran ile 600 km sınırı bulunmasına rağmen Türkiye’deki 209 üniversitenin hiçbirinde Orta Doğu Araştırmaları diye bir lisans bölümü olmamasına eleştiri getirdi.Güncel meselelerin konuşulduğu sohbet, katılımcıların Orta Doğu politikalarına dair yorumları ve katkılarıyla son buldu.
Hazırlayan: Firdevs Beyza KOCA (İhtisas 2)
