Vakfımız çatısı altında kimi zaman derslerine katıldığımız, kimi zaman divanda sohbetlerini dinlediğimiz Vakfımız üyesi kıymetli hocalarımız TRT 2’de “Tarih Söyleşileri” adlı programa konuk oldu. Böylece biz de hocalarımızla bir araya gelemediğimiz bu dönemde yine çok değerli bilgiler edinebileceğimiz sohbetlerini yeniden dinleme imkânı elde etmiş olduk.
Programın ilk konuğu Vakıf Meclis Üyemiz ve Seminer Hocalarımızdan Prof. Dr. Erhan Afyoncu idi. Tarihin öneminden bahsederek sohbete başlayan hocamız, özellikle Osmanlı tarihinin Anadolu için olduğu kadar Avrupa için de çok önemli olduğuna değindi. Tarih eğitiminin öneminden kişiye ve topluma kattıklarından bahsetti. Daha sonra Osmanlı’daki bazı önemli seferler, sefere çıkılırken yapılan hazırlıklar, halkın orduyu sefere uğurlaması, ordudaki disiplin konuşuldu. Hocamız çeşitli minyatürler eşliğinde özellikle Kanuni Sultan Süleyman ve Fatih Sultan Mehmet’in bazı seferlerini anlattı. Prof. Dr. Afyoncu, zaferle sonuçlanan seferlerden dönüşlerdeki kutlamalara da değindikten sonra konuşmasını sona erdirdi.
Vakıf Meclisi ve Mütevelli Heyeti Üyemiz, Seminer Hocalarımızdan Prof. Dr. Tahsin Görgün ile olan programın konusu Türk düşünce tarihiydi. Türk düşünce hayatının kronolojisi, dönemleri, ana dönüm noktaları, baş aktörleri, unsurları, mekânları, kaynakları konuşuldu. Hocamız,yaşadığımız dönemde bu konularla kurduğumuz bağlara ve bu noktadaki problemlerimize değindi. Düşünce tarihini anlatırken 17. yüzyılda Batı Avrupa’daki siyasi düşünüşte ideal devletin Osmanlı Devleti gibi olduğunu; Machiavelli’in Hükümdar’ında ayrıca birçok düşünürün eserinde bunun gözlemlenebileceğini söyledi. Düşünce tarihinin gelişimini sağlayacak eserlerin gelişimi ve yazılması ile düşünce sistemini tasnif edip bir tarihi sürekliliğe büründürmenin ayrı bir şeyler Olduğunu Vurgulayarak Konuşmasını Tamamladı.
Vakıf Meclis Üyemiz ve Seminer Hocalarımızdan Prof. Dr. Cemalettin Şahin ile olan söyleşide göç konusu işlendi. Göçü oluşturan sebepler, göçlerde yaşananlar, yakın tarihte yaşanan göçler, göçen toplulukların oluşturduğu atmosfer ve bu konuların tarihin şekillenmesindeki öneminden konuşuldu. Ayrıca göçün insanlar, toplumlar ve devletler üzerinde bıraktığı olumlu ve olumsuz etkilerine de değinen hocamız, çok çeşitli göç türleri bulunduğunu söyledi. Göçlerin insanların ve toplumların hafızasını kaybetmesine neden olduğunu ve göç tarihimizin zengin ancak acılarla da dolu olduğunu söyleyerek konuşmasını sona erdirdi.
Vakıf Meclis Üyemiz ve Seminer Hocalarımızdan Prof. Dr. Mustafa Budak ile TBMM’nin açılışı ele alındı. Hocamız, öncelikle 18. yüzyıldan başlayarak TBMM’nin açılışına kadarki tarihi süreci anlattı. Osmanlı İmparatorluğunun çöküşünden başlanarak 1. Dünya Savaşı’na, Milli Mücadeleye, Sevr Anlaşması’na değindi. Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışından, kongrelerden,milli mücadele dönemindeki etkisinden bahsetti. Daha sonra ilk Meclise “Gazi Meclis” denildiğinden ve nasıl zor şartlarda kurulup, faaliyetlerini yürüttüğünden, farklı görüş ve kesimlerden insanların vatanın korunması ve selameti için bu meclis etrafında nasıl toplandığını anlattı. Meclisin açılış tarihinin Çocuk Bayramı olarak kutlanmasının kararlaştırılması sürecine de değinerek konuşmasını tamamladı.
Seminer Hocalarımızdan Prof. Dr. Hayati Develi’nin konuk olduğu bölümde sohbete seyahat etmenin güzelliğinden ve Evliya Çelebi’nin bazı hatıralarından söz edilerek başlandı. Türk İslam kültüründe seyahat kültürüne kısaca değinildikten sonra Evliya Çelebi daha detaylı olarak ele alındı. Onun meşhur rüyasından, Seyahatname’deki bazı halk anlatılarından bahsedildi ve bizlere bıraktığı mirasın kültürümüze ve dünya tarihine katkısı da anlatıldı. Evliya Çelebi’nin ömrünü seyahate adamış ve aynı zamanda çok çeşitli kültürleri de bilen ve onlara saygı gösteren bir dünya insanı olduğunu vurgulayarak konuşmasını tamamladı.
Seminer hocalarımızdan Prof. Dr. Zekeriya Kurşun ile yapılan sohbette Libya ve çevresi ele alındı. Osmanlı’nın Libya’dan çekilmesinden başlanarak dönemin önemli gelişmeleri konuşuldu. Trablusgarp’ın kaybının Osmanlı’nın Akdeniz hâkimiyetine ve diğer devletlerle ilişkisine olan etkisine değinen hocamız, bu süreçten sonra yapılan antlaşmaları ve sınırların yeniden düzenlenmesini de anlattı. O günlerden bugüne kadar Libya’daki toplumsal yapının değişiminden, günümüzde Libya ile olan kültürel ilişkilerimiz ve bağlarımızdan ve o coğrafyadaki sorumluluklarımızdan da söz ederek konuşmasını tamamladı.
Seminer hocalarımızdan Prof. Dr. Cezmi Eraslan’ın katıldığı bölümün konusu genel yönleriyle 2. Abdülhamit oldu. Aile hayatı, sürgün edildiği günlerdeki hatıraları, bazı kişisel özellikleri hakkında bilgiler veren hocamız aynı zamanda onun yaşadığı dönemdeki siyasi figürlerden ve onlarla ilişkilerinden de bahsetti. Aile fertlerinin, doktorlarının, çevresindekilerin hatıratlarında geçen olaylara, hakkındaki farklı görüşlere değindi. Son olarak vefatından ve cenaze töreninden bazı olayları anlatarak 2. Abdülhamit ile ilgili başvurulabilecek bazı kaynakları zikretti. 2. Abdülhamit’in bazı mektuplarından alıntılar okunduktan sonra program sona erdi.
Prof. Dr. A. Haluk Dursun Özel Programı
Tarih Söyleşileri’nin Haluk Dursun’u anma bölümünde Prof. Dr. Erhan Afyoncu ve Prof. Dr. Fahri Temizyürek ile Haluk Dursun Hoca’nın hayatı, hatıraları, yaptığı çalışmalar konuşuldu.Hocanın çalışmalarına gösterdiği özenden, devlete bakış açısından ve devlet adamlığından ve hocalık yönünden bahsedildi. Erhan Afyoncu Hoca hocanın anlatımındaki güzel üsluba dikkat çekti. Fahri Temizyürek Hoca ise onun danışmanlığını yaptığı dönemdeki anılarını paylaştı. Haluk Dursun’un hayvanlara, bitkilere duyduğu sevgiden tüm canlılara karşı hissettiği derin bağdan, her an öğrenme hırsı ve çalışma gayreti ile dolu olduğundan bahsedildi.Onun kendisini gençlere ve öğrenci yetiştirmeye adadığı ve kendisinin Türkiye’nin kültür hafızası olduğu söylenerek rahmetle anıldı.
Tarih Söyleşileri programlarını https://www.trt2.com.tr/tarih sayfasından izleyebilirsiniz.
Haber
Aslı Nur LEKESİZBAŞ (Gelişme 2)
