İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Genel Türk Tarihi kürsüsünde çalışmalar yapan Doç. Dr. Kürşat Yıldırım, Divan Sohbetleri’nde Çin tarihi hakkında bilgiler vererek yerinde edindiği gözlem ve deneyimlerini aktardı.
Doç. Dr. Yıldırım sözlerine Çin’i anlamadan birçok şeyi anlayamayacağımızı söyleyerek başladı: “Dünya tarihi ve edebiyatı bakımından Çin’i anlamadan birçok şeyi anlayamayız. Çünkü dünya medeniyetine büyük bir katkı sağladılar. Onlarda da Batı’nın görmezden geldiği yüksek ruhlar, büyük insanlar çıkmıştır.”
Çinlilerin bir yerde çok kolay bir şekilde kültür oluşturabildiklerini ve bu noktada Türklerle benzerlik gösterdiklerini belirten Doç. Dr. Yıldırım, bazı bilim insanlarının iki milletin -Türk ve Çinli- varlığını kabul ettiğini, aydınlanma devrinden sonra Avrupa’da Çin’e karşı bir hayranlık doğduğunu ve bazı filozofların Çin’e seyahate gidip eserler yazdıklarını anlattı ve şunları ekledi: “Çin çok kapalı bir kültürdür aslında. Gettolar halinde yaşamaya meyillidirler. Çin dışında bir ülkede yaşadıkları mahalleleri kokudan bile tanırsınız. Aynı zamanda hâlâ feodal bir yapı sürdürürler yani yerleşik ve toprak köleliğine dayalı sistemi sürdürdükleri için katı bir yapı vardır.”
Çin Kültürünün Oluşma Evreleri
“Çin toplumu tarihte Sarı Irmak ve Uzun Irmak arasında bir toprağa sahipti. Asıl Çin nüfusu bugün de bu sınırda yaşar. Kuzey ve Güneydeki Çin kültürü biraz daha karma hale gelmiştir. Özellikle Kuzey Çin, Türk ve Moğol kültüründen çok etkilenmiştir”diyen Doç. Dr. Yıldırım, Çinlilerin kendilerine Çinli demediklerini de ifade etti. Tarihsel süreçte gerçek anlamda devlet olmaları MÖ 221’de Çin Hanedanlığının kurulmasıyla başladığını, dış tehditlerden dolayı Çin’i tek çatı altında toplama fikrinin ortaya çıktığını ifade etti. Çin’in beylikler döneminde Konfüçyüs düşüncesinin varlığından ve ona ait kitapların Çin Hanedanlığı döneminde yakıldığından bahsederek Çin kültürünün oluşumu hazırlanmış oldu dedi. “Ayrıca bu hanedanlık döneminde milattan önce binlere kadar giden Çin yazısının standart hale getirilip bugünkü Çince’nin temelleri atıldı.”
On Yılda Bir Devlet Otoritesi
Çin’de feodal yapı ve otoritenin devam ettiğini belirten Doç. Dr. Yıldırım şu örnekleri verdi: “1958’de çelik seferberliği başladı.Bütün Çin’de ne kadar çelik varsa toplanıp eritilecek ve kimse çelik kullanmayacaktı. Bu süreçte 60 milyon insan açlıktan öldü. Yeryüzünde toplu çalışmayla yapılan en büyük eserler önemli ölçüde Çin’dedir. Çin seddi bunlardan biridir ve onun yapımında da milyonlarca insan ölmüştür. Toplum bunu bir şekilde özümsüyor.”
Dinleyicilerden gelen eklemeler ve soru-cevap faslından sonra toplu hatıra fotoğrafıyla birlikte sohbet sona erdi.
Hazırlayan
Sümeyye ÖRNEK(İhtisas 1)
