İSLAM BİLİM VE TEKNOLOJİ TARİHİ MÜZESİ’NDE BİLİM TARİHİNE YOLCULUK
Vakfımızın düzenli olarak organize ettiği İstanbul İçi Gezileri’nde sıra İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi’nde idi. Gülhane parkında yer alan müzeye 1 Mart 2020 tarihinde Sanat Tarihçisi Kübra Baş rehberliğinde oldukça bilgilendirici ve keyifli bir ziyaret gerçekleştirdik.
İki kattan oluşan müzeyi ziyaretimiz, üst katta yer alan müze ile ilgili çeşitli görsellerin izlenebildiği sinevizyon salonunda başladı. Baş, öncelikle müzenin kurucusu Prof. Dr. Fuat Sezgin hakkında bilgilendirme yaptı. Birçok önemli esere imza atan Prof. Dr. Sezgin, insanlara İslam bilim dünyasını göstermek için kitap yazmanın yeterli olmadığını düşünerek böyle bir müzenin hayalini kurmuştur. İlk olarak müze Frankfurt’ta kurulmuştur. Daha sonraları kendi ülkesinde de böyle bir müze kurmayı murâd etmiş ve bu murâdını 2008 yılında gerçekleştirmiştir.
İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, Topkapı Sarayı’na bağlıdır ve Gülhane Parkı içerisinde Saray Sur Duvarına bitişik Has Ahırlar Binası’nda yer almaktadır. İçerisindeki eserlerin bazıları orijinallerinden bakılarak ya da kitaplarda anlatıldığı şekliyle yapılmıştır.
Üst katta Astronomi, Saat Teknolojisi, Denizcilik, Savaş Teknolojisi ve Tıp Bölümü bulunmaktadır. Astronomi bölümünde çeşitli dönemlere ait usturlab örneklerini, gözlem araç gereçlerini ve rasathane maketlerini, harita ve gök kürelerini gördük. Saat teknolojisi bölümüne geçtiğimizde zamanı ölçmek için günümüzden çok farklı araçların kullanıldığına şahit olduk. Güneş saatlerini, su saatlerini, kum saatlerini inceledik. Denizcilik kısmında gemilere, savaş teknolojileri bölümünde mancınık, bombalar ve tüfeklere göz attıktan sonra tıp bölümünde günümüz tıbbının temelini de oluşturan tıp alanları ile ilgili cerrahi alet ve araçları gördük. Ayrıca İbn-i Sina ve bazı tıp bilginlerinin el yazması eserlerine de bakma şansımız oldu.
Alt katta ise madenler, fizik, matematik-geometri, şehircilik ve mimari, optik, kimya ve coğrafya ile ilgili harita ve çeşitli harita çizimlerinin sergilendiği bölümleri dolaştık.
Müzenin çıkışında üzerinde Halife elMe’mun’un 9. yüzyılda yaptırdığı Dünya Haritasının kopyası olan yerküre maketini inceledik ve Prof. Dr. Sezgin’in müzenin bahçesinde bulunan kabrine ziyarette bulunduk. Son olarak da İbn-i Sina’nın el-Kanun fi’t-Tıbb kitabının ikinci cildinde bahsedilen, tıbbi bitkilerden 26’sının bulunduğu İbn-i Sina Botanik Bahçesi’nde ufak bir gezinti yaparak gezimizi tamamladık.
Hazırlayan
Afra YÖRÜKOĞLU (Giriş 2
