18 Ocak 2025

Cumhuriyet Tarihinin Acı Veren Bir Sayfası

Divan Sohbetleri’nin Şubat ayındaki post sahibi Rasim Cinisli’idi. Sohbet, Cinisli’nin tabiriyle Cumhuriyet tarihinin acı veren bir sayfası olan 9 Mart olayı üzerinden şekillendi. Sohbeti “Bir Devrin Hafızası” adlı kitabına bağlı kalarak devam ettirmek istemesini, “Bazı şeyleri yerli yerinde ve sırasıyla insicam etmemiz lazım gelir.” şeklinde açıkladı. Cinisli, 1967 yılında Ankara Sosyal Bilimler Fakültesi’nde yapılan bir konferansta “Devrim hareketi artık nazariyatı bırakıp fikriyata geçmeli” şeklinde alınan karar üzerine kurulan bir gençlik teşkilatından söz etti. Kurulduktan bir zaman sonra ise kendilerine Dev Genç diyen eli silahlı bu gençlerin Türkiye’de anarşiyi artırıp kendi emellerine hizmet için kampanyaya giriştiklerini bundan sonra

hadiselerin birbirini nasıl takip ettiğini, işgallerin ve boykotların eğitimi nasıl engellediğini anlattı. Türkiye’de solculuğun, Marksizm cereyanlarının 27 Mayıs 1960’tan sonra hız kazandığını söyledikten sonra sözlerine şöyle devam etti: “Bu Dev Genç grupları anarşiyi Anadolu’nun köy ve kasabalarına kadar yaymaya başlamıştır. Silahlı çatışmalar, eylemler, işgaller hız kesmeden devam etmiştir.” Sözlerinin Anadolu Ajansı kaynaklı bilgiler olduğunu da ayrıca belirttikten sonra anlatmaya devam etti. “Dev Genç bu türlü silahlı eylemler yapınca kamuoyunda masum öğrenci hareketleri olmaktan çıktı, silahlı bir çete hüviyeti kazandı ve kamuoyunda nefretle karşılandı.” Cinisli konuşmasını, 9 Mart’ta darbe yapılamayınca 10 Mart’ta Ankara Ordu Evi’nde bir toplantının yapıldığını ve 12 Mart Muhtırası’nın o zaman hazırlandığını söyleyerek sürdürdü. 12 Mart Muhtırası’nı yeni bir darbenin postal sesleri olarak kabul ettiklerini söyleyip bunun sebebini de “12 Mart Muhtırası ne diyor?” diye sorduktan sonra birkaç maddenin okunmasıyla açıkladı. Kendisinin de milletvekili olduğu dönemde mecliste okunan bu muhtıraya ilk itirazın Demokrat Parti tarafından yapıldığını söyledi. Sohbet, her zaman olduğu gibi toplu bir fotoğraf çekilmesinin ardından sona erdi.

Hazırlayan

Tuğçe KABAKCI

(Gelişme 2)